Davranışsal Ekonomi Nedir?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Davranışsal ekonomi, ekonomiyi insan davranışları açısından değerlendiren bir yaklaşımdır. Bu alan, bireylerin iş ve tüketim gibi konularda karar alma yöntemlerini anlamaya çalışarak ekonomi politikalarını ve teorilerini şekillendirir. Eğer davranışsal ekonomi hakkında daha fazla bilgi edinmek istersen, okumaya devam et!

Son 10 bin yıl içinde insanlık, yeryüzündeki egemenliğini kurdu. Ancak toplum, bazen son derece öngörülebilir, bazen de ani ve öngörülemeyen kararlar verebiliyor. Bu kararların arkasındaki psikolojik faktörler, “homo economicus” yani “ekonomik insan” kavramı çerçevesinde inceleniyor. Davranışsal ekonomi de bu kavramı esas alarak, bireylerin ekonomik kararlarını nasıl verdiğini ve bu kararların ekonomik sonuçlarını anlamaya çalışır.

“Disponibilite Nedir? adlı yazımıza da göz atmak isteyebilirsiniz.”

Davranışsal ekonomi, insan davranışlarının ekonomik modeller üzerindeki etkilerini analiz ederken, bireylerin karar alma süreçlerinde karşılaştıkları psikolojik engelleri ve önyargıları araştırır. Bu yaklaşım, klasik ekonomik teorilerin ötesine geçerek, daha gerçekçi ve kapsamlı bir ekonomi anlayışı sunar.

Davranış Ekonomisi Nedir?

Davranış ekonomisi, insanların her zaman rasyonel kararlar almadığını vurgulayan ve bu üzerine temellendirilmiş bir iktisadi yaklaşımdır. Bu ekonomi türü, “homo economicus” kavramının psikolojik seyir grafiğiyle birlikte irrasyonel düşünce ve davranışların gündelik yaşam üzerindeki etkilerini inceler. Davranışsal ekonomi, ekonomik analiz ve politikaların daha gerçekçi ve sürdürülebilir bir biçimde ele alınmasına olanak tanır.

Davranışsal Ekonomi Kim Tarafından Oluşturulmuştur?

Homo economicus kavramının kökenleri 1759 yılına kadar uzanır. Davranışsal ekonominin temelleri, “kapitalizmin babası” olarak bilinen İskoç ekonomist Adam Smith’in 1759 yılında yayımladığı “Ahlaki Duygular Teorisi” adlı eserinde atılmıştır. Smith, bu eserinde kararların yalnızca kişisel çıkarlar doğrultusunda değil, aynı zamanda toplumsal etkilerle de şekillendiğini öne sürmüştür. Smith’in bu görüşü, insan davranışlarının yüksek oranda “kabul görme” isteğiyle biçimlendiğine dikkat çeker.

Davranışsal Ekonomi Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Davranışsal ekonominin kökleri, Adam Smith’in 1759 yılında yayımladığı “Ahlaki Duygular Teorisi” adlı eserine kadar uzanır. Bu fikir, 20. yüzyılın başlarında ünlü İngiliz ekonomist Lionel Robbins tarafından geliştirilen rasyonel tercih teorisi ile şekillenmiştir. Ayrıca, davranışsal ekonominin gözlemlenebildiği en önemli kaynaklardan biri Guatemala’da gerçekleştirilen bir sosyal deneydir.

Bu deneyde, Guatemala vatandaşlarına vergi kurumunun imzasını taşıyan mektuplar gönderilmiştir. Mektuplarda, gerçek vergi oranı çok daha düşük olmasına rağmen, vatandaşların yüzde 65’inin vergi borcunu ödediğine dair bir bilgi bulunuyordu. Sonuç olarak, üç ay içinde vergi ödeme oranında yüzde 43’lük bir artış gözlemlendi. Bu durum, bireylerin çoğunluğun davranışlarına uyma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Ayrıca, insan davranışlarının finans dünyası üzerindeki etkilerine dair ilginç bir örnek olan “Ekonomik Güven Endeksi Nedir? Nasıl Hesaplanır?” başlıklı içeriğimizi de incelemeni öneririz.

Davranışsal Ekonomi Ne İşe Yarar?

Davranışsal ekonomi, özellikle yatırım dünyasında büyük bir rol oynamaktadır. Geleneksel ekonomiden farklı olarak, bu model insanların yatırım kararlarını çoğu zaman duygusal gerekçelerle aldığını öne sürer. Yani, yatırım sürecinde bireyler, finansal verileri analiz etmenin yanı sıra, duygularına, önyargılarına ve sosyal etkilere göre hareket eder. Bu faktörler, piyasalarda fiyat tahminini daha karmaşık hale getirir.

Davranışsal ekonomi, alım satım stratejilerini anlamak ve iyileştirmek için kullanılabilir. Örneğin, kayıplardan kaçınma eğilimi gibi psikolojik faktörleri fark ederek risk yönetimi stratejilerini geliştirmek mümkündür. Sonuç olarak, davranışsal ekonomi sayesinde yatırımcılar daha sağlıklı kararlar alabilir ve portföylerini daha verimli bir şekilde yönetebilirler.

Geçmişten Bugüne Davranışsal Ekonomi Örnekleri

17. 17. yüzyılda Hollanda’da yaşanan Lale Çılgınlığı, davranışsal ekonominin bir örneği olarak değerlendirilebilir. O dönemde lale soğanlarına olan yüksek talep, fiyatların astronomik seviyelere çıkmasına neden olmuş, ancak lale satışları devam etmiştir. Bu olay, kalabalığın etkisiyle irrasyonel kararlar alan bireylerin psikolojik durumunu ortaya koymaktadır.

Bir diğer örnek ise 2008 küresel finansal krizidir. Bu kriz, finansal kuruluşların risk değerlendirme stratejilerinde duygusal faktörleri göz ardı ettiğini ve kısa vadeli maksimum kâr elde etme isteğiyle hareket ettiğini göstermiştir. Bu tür örnekler, insan davranışlarının ekonomik sonuçlar üzerindeki etkilerini açık bir şekilde gözler önüne sermektedir.

“En İyi Borsa İndikatörleri adlı yazımıza da göz atmak isteyebilirsiniz.”

Davranışsal Ekonomi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Davranışsal Ekonomi Dersi Nedir?

Davranışsal ekonomi dersi, ekonomi ve psikoloji alanlarının kesişiminde yer alır ve insanların ekonomik karar alma süreçlerini incelemeye odaklanır. Bu ders, bireylerin iş ve tüketim gibi ekonomik konularda nasıl kararlar aldığını, bu kararların hangi psikolojik faktörlerden etkilendiğini anlamaya çalışır. Geleneksel ekonomi teorilerinin ötesine geçerek, gerçek dünya davranışlarını analiz eder ve bireylerin rasyonel olmayan davranışlarını açıklamaya çalışır. Davranışsal ekonomi, bireylerin ekonomik davranışlarını daha iyi anlamak ve politikalar geliştirmek için önemli bilgiler sunar.

Sorumluluk Reddi: Bu yazıda yer alan bilgiler kesinlikle yatırım tavsiyesi içermez. Yapacağınız yatırımları kendi araştırmanız ve kararlarınız sonrasında kendi sorumluluğunuz dahilinde yapmalısınız.